Na današnji dan 1941. godine od strane partizanskog pokreta oslobođeno je Užice. Oslobađanje Užica postalo je značajno zbog stvarnanja prve oslobođene teritorije na tlu porobljenog dela Evrope u Drugom svetskom ratu koje će posle rata postati poznato kao Užička republika.

U stvaranju slobodne teritorije u zapadnoj Srbiji učestvovalo je 13 partizanskih odreda: Valjevski, Mačvanski, Posavski, Kosmajski, Prvi i Drugi Šumadijski, Pomoravski, Kragujevački, Vrnjačko-trstenički, Kopaonički, Kraljevački, Čačanski i Užički partizanski odred. Uz njih, u stvaranju slobodne teritorije učestvovalo je i nekoliko četničkih jedinica: Cerski četnički odred pod komandom kapetana Dragoslava Račića, Odred potpukovnika Veselina Misite, Odred poručnika Ratka Martinovića i Odred popa Vlada Zečevića (od kojij su neki kasnije pristupili NOP-u). Ovi četnici nisu stupili u borbu protiv Nemaca po naređenju Dragoljuba Mihailovića već samoinicijativno.

Sam naziv Užička republika nije bio zastupljen među partizanima zbog mogućih neželjenih efekata koje bi mogla da izazove kod građanstva usled antikomunističke propagande koju je koristio četnički pokret. Prvi put Užička republika pominje se u Sovjetskoj štampi kao naziv za ovu oslobođenu teritoriju.

Užička republika iako kratkog veka bila je značajna kao prva teritorija na kojoj je Narodooslobodilački pokret uspeo da formira strukturu koja je podećala na državnu. Bio je organizovan život u pozadini, a u Užicu je takođe bio centar ustanka i u njemu se nalazilo vojno i političko rukovodstvo NOPa kao što su Vrhovni štab i Centralni komitet KPJ kao i druge vojne i civilne organizacione jedinice. Takođe u užicu je posotojala i fabrika oružja, jedina na tlu porobljene Evrope koja je proizvodila oružje za borbu protiv fašizma i nacizma.

Oslobođena teritorija pala je u Prvoj neprijateljskoj ofanzivi 29. novembra 1941. godine nakon čega se partizanski odredi povlače u Sandžak.