Sputnjik 1, prvi veštački satelit, lansiran je u orbitu 4. oktobra 1957. godine, čime je zvanično započela svemirska era i trka za osvajanje svemira između SSSR-a i SAD-a. Ovaj događaj označio je prekretnicu u istoriji nauke, politike i tehnologije.

Lansiranje koje je promenilo svet

Sputnjik 1 je lansiran sa kosmodroma Bajkonur, koji se tada nalazio u Kazahstanskoj SSR, danas poznatoj kao Kazahstan. Ovaj prvi satelit nosila je raketa R-7, dizajnirana od strane Sergeja Koroljova. Satelit se kretao orbitom na visini od 250 km od Zemlje, a lansiran je povodom obeležavanja godišnjice Oktobarske revolucije.

Tehničke karakteristike Sputnjik 1

Sputnik 1 bio je metalna kugla prečnika 58 cm, izrađena od aluminijumskih legura. Na površini su se nalazile četiri antene, koje su emitovale radio impulse na frekvencijama 20.005 i 40.002 MHz. Ove signale su mogli pratiti radio-amateri širom sveta, što je događaju dalo globalnu dimenziju.

Unutrašnjost satelita bila je napunjena inertnim gasom, a u njemu su se nalazili uređaji za održavanje temperature i dva radio-predajnika. Ukupna težina satelita iznosila je 83,6 kg, a baterije koje su napajale predajnike radile su 21 dan, sve do 26. oktobra 1957. godine.

Brzina i orbita Sputnjik 1

Satelit se kretao neverovatnom brzinom od 29,000 km/h, a njegova orbita je imala perigej (najbližu tačku Zemlji) na visini od 226 km, dok je apogej (najudaljenija tačka) iznosio 947 km. Za jednu orbitu oko Zemlje, Sputniku 1 je bilo potrebno 96,17 minuta.

Značaj i uticaj Sputnjik 1

Uspeh Sputnjik 1 šokirao je Sjedinjene Američke Države, što je dovelo do tzv. „sputnjik krize“ i ubrzanja razvoja američkog svemirskog programa. Ovaj događaj je obeležio početak svemirske trke između dve supersile tokom Hladnog rata.

Satelit je pružio naučnicima dragocene informacije o gustini Zemljine atmosfere i omogućio merenje svojstava jonosfere na osnovu širenja njegovih radio-signala. Sputnjik 1 je nastavio da orbitira oko Zemlje sve do 4. januara 1958. godine, kada je izgoreo prilikom ulaska u Zemljinu atmosferu, nakon što je napravio 1440 orbita i prešao više od 70 miliona kilometara.

Nasleđe Sputnjik 1

Sputnjik 1 je bio samo prvi u nizu satelita koji su lansirani pod istim imenom. Njegovo lansiranje označilo je početak nove epohe u istraživanju svemira, otvarajući put za buduće misije i istraživanja, uključujući i slanje ljudi u svemir.

Ovaj satelit ostaje simbol početka istraživanja kosmosa, a njegova zaostavština i danas inspiriše naučnike i inženjere širom sveta.