U četvrtak, 17. oktobra 2024. godine, sa početkom u 19 časova, u Galeriji Narodnog muzeja Kraljevo biće otvorena izložba pod nazivom „Savezničko bombardovanje – 80 godina posle, Kraljevo, ruševina – masovna grobnica“. Autori izložbe su Silvija Krejaković, muzejski savetnik Muzeja grada Beograda, i Aleksandar Berežnov, viši arhivista Istorijskog arhiva Kraljevo.

Kako navodi izložba, saveznička bombardovanja Kraljeva i okoline deo su šireg vojnog plana za zaustavljanje Drugog svetskog rata. Cilj je bio sprečiti grupisanje nemačkih snaga koje su se povlačile iz Grčke prema Zapadnom frontu. Tokom 1944. godine, nemačka grupa armija „E“ povlačila se Moravsko-vardarskom dolinom, što je Kraljevo stavilo na put savezničkih vazdušnih napada.

Primarni ciljevi savezničkih bombarderskih misija bili su vojni aerodromi i železnička infrastruktura, a Kraljevo, kao važan železnički čvor, bilo je meta zbog svojih predratnih postrojenja – Fabrike vagona, Fabrike aviona, i vojnog aerodroma. Međutim, zbog grešaka u procenama, bombardovanja su najviše pogodila stambene četvrti i izazvala velike civilne žrtve. Među najteže pogođenim lokacijama bile su Železnička kolonija, Aerodromska kolonija, gradska bolnica, zgrada Gimnazije, i deo gradskog groblja.

Prema izvorima, u bombardovanjima je stradalo 72 osobe, od kojih je većina bila civili, uključujući osmoro dece mlađe od 13 godina. Najveći broj žrtava bio je u noćnom napadu 11. avgusta 1944. godine, kada je stradalo 46 ljudi.

Izložba prikazuje dokumente, fotografije, spiskove Srpske pravoslavne crkve, nemačke vojne izveštaje, kao i avionske snimke savezničkih bombarderskih misija.