Ludvig van Betoven (17. decembar 1770 – 26. mart 1827) bio je nemački kompozitor i pijanista, jedan od najvažnijih i najuticajnijih muzičara u istoriji zapadne muzike. Njegovo stvaralaštvo označilo je prelaz iz klasične u romantičnu muzičku epohu, a njegove kompozicije ostale su ključne za razvoj muzike uopšte.

Rani život:

Betoven je rođen u Bonu, u Nemačkoj, u porodici muzikalnih ljudi. Njegov otac bio je pijanista, ali je imao problema sa alkoholizmom, što je ometalo Betovenovu karijeru. Iako je odrastao u teškim uslovima, Betoven je počeo da pokazuje izuzetnu muzičku darovitost u vrlo mladim godinama. Sa samo 7 godina počeo je učiti klavir i kompoziciju.

Profesionalni uspon:

Betoven je svoj prvi značajan uspeh postigao u Bonu, a potom se preselio u Beč, koji je bio centar muzičkog života u to vreme. U Beču je brzo stekao reputaciju kao virtuoz na klaviru, ali i kao kompozitor. Počeo je da komponuje ozbiljnija dela, a njegova dela kao što su prvi pijanistički koncerti i simfonije stekla su široku popularnost.

Gubitak sluha:

Jedan od najtragičnijih i najvažnijih aspekata Betovenovog života bio je njegov postepeni gubitak sluha. U dvadesetim godinama počeo je da gubi sluh, a do 1814. godine potpuno je oslepeo. Iako je bio gotovo potpuno gluv do kraja života, nastavio je da komponuje, koristeći različite metode, uključujući slušanje kroz vibracije klavira i pomoću pišućih instrumenata.

Kompozicije:

Betoven je komponovao širok spektar dela, od simfonija, koncerata, kamerne muzike, klavirske muzike, pa do vokalnih dela. Njegova 9. simfonija sa „Odom radosti“ jedan je od najpoznatijih i najizvođenijih komada u klasičnoj muzici.

Njegove najpoznatije simfonije uključuju:

• Simfonija br. 3 „Eroica“
• Simfonija br. 5 (poznata po svom uvodnom motivu „krvavo sudbinu kucajući na vrata“)
• Simfonija br. 9, koja se završava s „Odom radosti“

Njegov rad je bio ključan za prelaz iz klasične u romantnu muziku, a Betovenovo stvaralaštvo je postavilo temelje za muzičku estetiku 19. veka.

Ličnost i nasleđe:

Betoven je bio poznat po svom temperamentu, upornosti i dubokom intelektualnom pristupu muzici. Njegov život je bio obeležen borbom sa osobnim tragedijama, uključujući gubitak sluha, ali i velikim umetničkim dostignućima. Smatran je jednim od najvećih kompozitora svih vremena i ikonom muzičkog stvaralaštva.

Betoven je umro 26. marta 1827. godine u Beču, a njegov doprinos muzici nastavlja da inspiriše i utiče na generacije umetnika, kompozitora i muzičara širom sveta.

Istorijski događaji:

• 497. p. n. e. – Hram na Rimskom forumu posvećen bogu Saturnu; godišnjica ovog događaja se obeležava kao Saturanlije. 🇮🇹
• 1531. godine – Po naređenju pape Klementa VII, u Lisabonu je ustanovljena inkvizicija. 🇵🇹
• 1538. godine – Papa Pavle III iz rimokatoličke crkve isključio engleskog kralja Henryja VIII, koji se prethodno proglasio poglavarem Anglikanske crkve. 🇬🇧
• 1583. godine – Vojska Ernesta Bavarskog pobedila vojsku Gebharda von Waldburga u Keljskom ratu u opsadi Godesberga. 🇩🇪
• 1903. godine – Braća Vilbur i Orvil Rajt izveli prvi uspešan let avionom u istoriji vazduhoplovstva. 🚀🇺🇸
• 1908. godine – Nakon Mladoturske revolucije, održana prva sednica parlamenta Otomanskog carstva. 🇹🇷
• 1926. godine – Vojna hunta u Litvaniji srušila demokratski izabranog predsednika Kazisa Griņiusa i postavila Antanasa Smetonu. 🇱🇹
• 1939. godine – U Zalivu La Plata kod Montevida, potonuo nemački bojni brod „Admiral Graf von Spee“. 🇩🇪
• 1948. godine – Holandija je napala Indoneziju u pokušaju ponovnog uspostavljanja vlasti, dok je Sukarno uhapšen. 🇮🇩🇳🇱
• 1960. godine – Dva putnička aviona sudarila su se u vazduhu iznad Staten Ailanda, poginulo je 134 osobe. 🇺🇸
• 1973. godine – Arapski ekstremisti ubili 32 osobe na aerodromu u Rimu. 🇮🇹
• 1983. godine – IRA je detonirala autombil-bombu ispred robne kuće Herods u Londonu, ubijajući šest osoba. 🇬🇧
• 1983. godine – Požar u diskoteci u Madridu odneo je 83 života. 🇪🇸
• 1989. godine – Masovne demonstracije u Rumuniji protiv režima Nikolae Čaušeskua, u kojima je poginulo oko 1.000 ljudi. 🇷🇴
• 1990. godine – Na prvim demokratskim izborima na Haitiju, izabran je populsitički sveštenik Žan Bertran Aristid za predsednika. 🇭🇹
• 1991. godine – Savjet ministara Evropske zajednice odlučio da prizna nezavisnost svih jugoslovenskih republika koje prihvate kriterijume za priznavanje novih država. 🇪🇺
• 1992. godine – Skupština Republike Srpske izabrala Radovana Karadžića za prvog predsednika Republike Srpske. 🇷🇸
• 1995. godine – Slobodan Milošević odbio da izveštava Skupštinu RS o Dejtonskom mirovnom sporazumu. 🇷🇸
• 1996. godine – Pobunjenici „Tupak Amaru“ zauzeli japansku ambasadu u Peruu. 🇯🇵🇵🇪
• 1997. godine – UN izveštaj o 750.000 mina u Bosni i Hercegovini i 1.000 povređenih ljudi u poslednje dve godine. 🇧🇦
• 1999. godine – Istoriijski sporazum o nadoknadi za prinudni rad za vreme nacističke Nemačke. 🇩🇪🇺🇸
• 2000. godine – U Ženevi održana konferencija o novom programu zaštite prava glumaca. 🇨🇭
• 2001. godine – Napad komandosa na Nacionalnu palatu na Haitiju, ubijeni su dva policajca i dva prolaznika. 🇭🇹
• 2002. godine – Skupština Jugoslavije ratifikovala Dejtonski sporazum. 🇷🇸

Rođenja:

• 1749. godine – Domeniko Čimarosa, italijanski kompozitor. (preminuo 1801). 🇮🇹
• 1770. godine – Ludvig van Betoven, nemački kompozitor. (preminuo 1827). 🇩🇪
• 1778. godine – Humphry Davy, engleski hemičar. (preminuo 1829). 🇬🇧
• 1908. godine – Willard Frank Libby, američki hemijski fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za hemiju (1960). (preminuo 1980). 🇺🇸
• 1930. godine – Armin Miler Stal, nemački glumac, reditelj, scenarista. 🇩🇪
• 1936. godine – Papa Franjo. 🇻🇦
• 1945. godine – Erni Hadson, američki glumac. 🇺🇸
• 1946. godine – Alyosha Vučković, srpski glumac. 🇷🇸
• 1946. godine – Ljiljana Lašić, srpska glumica. 🇷🇸
• 1947. godine – Beni Anderson, švedski muzičar, član grupe ABBA. 🇸🇪
• 1955. godine – Bill Pullman, američki glumac. 🇺🇸

Smrti:

• 1830. godine – Simón Bolívar, južnoamerički revolucionar, vojni lider i državnik. (rođen 1783). 🇻🇪
• 1907. godine – William Thomson, 1. baron Kelvin, britanski fizičar. (rođen 1824). 🇬🇧
• 1909. godine – Leopold II, belgijski kralj. (rođen 1835). 🇧🇪
• 1964. godine – Victor Franz Hess, austro-američki fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku. (rođen 1883). 🇦🇹🇺🇸
• 1977. godine – Spasijenija Cana Babović, narodna heroina Jugoslavije. (rođena 1907). 🇷🇸
• 2011. godine – Cezaria Evora, pevačica sa Zelenortskih Ostrva. (rođena 1941). 🇨🇻
• 2011. godine – Kim Jong Il, severnokorejski vođa. (rođen 1941). 🇰🇵

Praznici i dani sećanja:

• Srpska pravoslavna crkva danas slavi:
  • Sveta velikomučenica Varvara
  • Prepodobni Jovan Damskin 🇷🇸