Gistav Ajfel (fr. Alexandre Gustave Eiffel; 15. decembar 1832, Dižon – 27. decembar 1923, Pariz) bio je francuski inženjer i konstruktor koji je ostavio neizbrisiv trag u istoriji građevinarstva i arhitekture. Najpoznatiji je po čuvenoj Ajfelovoj kuli, prepoznatljivom simbolu Pariza, i po značajnom doprinosu u projektovanju i izgradnji grandioznih metalnih konstrukcija.

Rani život i obrazovanje

• Rođen je u Dižonu, u pokrajini Burgonja, u porodici koja se bavila različitim poslovima, ali nije imala posebnu tradiciju u građevinarstvu.
• Ipak, Ajfel je od rane mladosti pokazivao interesovanje za nauku, matematiku i hemiju. Studije je završio na prestižnoj École Centrale Paris, gde se usmerio na inženjerstvo.

Početak karijere

• Nakon završetka školovanja, Ajfel je radio na železničkim projektima i specijalizovao se za konstrukcije od gvožđa.
• Prvi veliki projekat bila mu je saradnja na izgradnji Pont de Bordeaux (Most u Bordou), gde je stekao iskustvo koje će mu kasnije koristiti u drugim ambicioznim projektima.

Mostovi i inženjerski rad

• Iako ga svet najviše pamti po Ajfelovoj kuli, mnogi stručnjaci ističu da su Ajfelove mostovne konstrukcije možda još impresivnije po inženjerskom rešenju.
• Projektovao je i sagradio više mostova širom Francuske i Evrope, koristeći metalne rešetkaste strukture koje su bile veoma napredne za to doba.
• Garu bija vijadukt (Viaduc de Garabit) u Francuskoj predstavlja jedan od najznačajnijih primera njegovih mostova – impresivno inženjersko delo od kovanog gvožđa koje premošćuje duboku klisuru reke Truajr.

Ajfelova kula

• Povodom Svetske izložbe (Exposition Universelle) 1889. godine u Parizu, Ajfel je osmislio kulu koja je prvobitno bila zamišljena kao privremena konstrukcija.
• Kula je bila najviša građevina na svetu sve do 1931. godine, kada je završena Empire State Building (Ajfelova kula je tada bila visoka 300,5 metara, a naknadno je uz dodatak antene dostigla 320,8 m).
• U početku su mnogi umetnici i intelektualci protestovali protiv njenog izgleda, smatrajući je „gvozdenim čudovištem“, ali je vremenom postala jedan od najprepoznatljivijih simbola Pariza i čitave Francuske.

Kip slobode

• Pored Ajfelove kule, Gistav Ajfel je značajan i po tome što je projektovao unutrašnju potkonstrukciju Kipa slobode.
• Čuveni kip, poklon Francuske Sjedinjenim Američkim Državama, projektovao je Frédéric August Bartholdi, a Ajfel je osmislio rešetkasti kostur koji drži bakarnu oplatu, obezbeđujući stabilnost i dugotrajnost.

Zanimljivosti

1. Meteorološka i aerodinamička istraživanja
   Nakon velikih uspeha sa Ajfelovom kulom, Ajfel se posvetio naučnom radu – na samoj kuli je vršio meteorološka i aerodinamička merenja.
2. Laboratorija u Ajfelovoj kuli
   U prostoriji na vrhu kule neko vreme je postojala mala laboratorija gde je Ajfel proučavao otpore vazduha i vršio eksperimente iz fizike, što je doprinelo razvoju aerodinamike.
3. Dug radni vek
   Gistav Ajfel doživeo je duboku starost, preminuvši u 91. godini. Njegov rad obuhvata više od pola veka intenzivne inženjerske i naučne aktivnosti.

Nasleđe

• Gistav Ajfel ostavio je bogato nasleđe u svetu inženjerstva. Njegova rešenja s metalnim konstrukcijama inspirisala su generacije graditelja i arhitekata.
• Ajfelova kula danas je ne samo simbol Pariza već i celokupne Francuske, a istovremeno predstavlja istorijsko svedočanstvo o inženjerskom geniju i tehnološkoj inovativnosti 19. veka.

Od mostova i gvozdenih konstrukcija, preko prepoznatljivog obrisa Ajfelove kule, do unutrašnjeg kostura Kipa slobode – Gistav Ajfel zaslužuje mesto među najvećim inženjerima i graditeljima moderne ere.

Istorijski događaji:

• 1831. godine – Engleski prirodnjak Čarls Darwin isplovio brodom „Bigl“ iz Plimuta. 🇬🇧
• 1882. godine – Uredbom kralja Milana Obrenovića o odobrenju Trgovinskog sporazuma i Konzularne konvencije sa SAD, uspostavljeni diplomatski odnosi Srbije i SAD. 🇷🇸🇺🇸
• 1927. godine – Jedan od vođa Oktobarske revolucije i prvi šef sovjetske diplomatije Lav Trocki isključen iz Komunističke partije nakon što je u političkim sukobima pobedila frakcija Josifa Staljina. Trocki je potom proteran iz Sovjetskog Saveza i ubijen u Meksiku 1940. po Staljinovom nalogu. 🇷🇺
• 1945. godine – U Vašingtonu osnovan Međunarodni monetarni fond. 🌍
• 1945. godine – Koreja podeljena na dve države – Severnu i Južnu Koreju. 🇰🇷🇰🇵
• 1948. godine – Vlasti Mađarske uhapsile rimokatoličkog kardinala Jožefa Mindsentia zbog antikomunističkog delovanja. 🇭🇺
• 1949. godine – Holandska kraljica Julijana potpisala dokument kojim je Indonezija dobila nezavisnost posle više od tri veka holandske kolonijalne uprave. 🇮🇩
• 1956. godine – Flota UN počela čišćenje Sueckog kanala koji su Egipćani onesposobili tokom Sueckog rata, potopivši veći broj brodova. 🌍
• 1969. godine – Libija, Sudan i Ujedinjena Arabska Republika postigli su dogovor o stvaranju vojnog, političkog i ekonomskog saveza. 🇱🇾
• 1972. godine – Australija obustavila vojnu pomoć Južnom Vijetnamu i time okončala učešće u Vijetnamskom ratu. 🇦🇺🇻🇳
• 1979. godine – Sovjetske vojske zauzele Tažbegovu palatu izvan Kabula i ubile avganistanskog predsednika Hafizulu Amina i eliminisale njegovu elitnu gardu. 🇦🇫🇷🇺
• 1985. godine – U istovremenim napadima palestinskih terorista na putnike ispred šaltera izraelske aviokompanije „El Al“ na aerodromima u Rimu i Beču ubijeno 16 ljudi, među njima i jedan napadač, a povređeno više od 100. 🇮🇱🇮🇹🇦🇹
• 1989. godine – Egipat i Sirija nakon 12 godina prekida obnovili pune diplomatske odnose. 🇪🇬🇸🇾
• 1995. godine – Francuska izvršila petu u seriji nuklearnih proba u Južnom Pacifiku, što je izazvalo osude širom sveta. 🇫🇷
• 1996. godine – U Ruandi počelo prvo suđenje za genocid učesnicima masakra nad 800.000 pripadnika plemena Tutsi 1994. 🇷🇼
• 1996. godine – Bivši premijer Španije Felipe Gonsales saopštio da je Komisija OEBS-a utvrdila da je koalicija „Zajedno“ pobedila na lokalnim izborima u 13 gradova u Srbiji i u devet beogradskih opština. Protesti građana u Srbiji, koji su tražili priznanje izbornih rezultata, nastavljeni uprkos intervenciji policije. 🇷🇸
• 1998. godine – Na severu Kosova, nakon kratkotrajnog primirja, obnovljeni sukobi srpskih snaga bezbednosti i kosovskih Albanaca. 🇷🇸🇽🇰
• 1998. godine – Irak saopštio da ne priznaje zone zabranjenog leta koje je posle Zalivskog rata 1991. Zapad uspostavio iznad severa i juga te zemlje i počeo seriju sukoba s američkim snagama. 🇮🇶🇺🇸
• 2000. godine – Većina Rusa za ličnost veka izabrala vođu Oktobarske revolucije Vladimira Iljiča Lenjina. 🇷🇺
• 2000. godine – Kina i Kuba u Havani potpisale protokol o jačanju vojne saradnje. 🇨🇳🇨🇺
• 2001. godine – Na opštim izborima u Zambiji, trećim opštim izborima u toj zemlji od sticanja nezavisnosti, glasači satima čekali da glasaju. 🇿🇲
• 2007. godine – Bivša pakistanska premijerka Benazir Bhutto ubijena je u terorističkom napadu u Ravalpindiju, Pakistan. 🇵🇰

Rođenja:

• 1571. godine – Johann Kepler, nemački astronom, matematičar i fizičar. (prem. 1630) 🇩🇪
• 1822. godine – Louis Pasteur, francuski biolog, mikrobiolog i hemčiar. (prem. 1895) 🇫🇷
• 1896. godine – Maurice de Velde, belgijski biciklista. (prem. 1952) 🇧🇪
• 1901. godine – Marlene Dietrich, nemačka glumica i pevačica. (prem. 1992) 🇩🇪
• 1915. godine – Đula Žengeler, mađarski fudbaler i fudbalski trener. (prem. 1999) 🇭🇺
• 1934. godine – Larisa Latinjina, sovjetska gimnastičarka. 🇷🇺
• 1948. godine – Gérard Depardieu, francusko-ruski glumac. 🇫🇷🇷🇺
• 1958. godine – Barbara Crampton, američka glumica. 🇺🇸
• 1968. godine – Dubravka Mijatović, srpska glumica. 🇷🇸
• 1972. godine – Miroslav Čermelj, srpski fudbaler. 🇷🇸
• 1980. godine – Dante Jones, američki košarkaš. 🇺🇸
• 1981. godine – Emily de Ravin, australijsko-američka glumica. 🇦🇺🇺🇸
• 1984. godine – Enver Alivodić, srpski fudbaler. 🇷🇸
• 1984. godine – Gilles Simon, francuski teniser. 🇫🇷
• 1986. godine – Shelly-Ann Fraser-Pryce, jamajčanska atletičarka. 🇯🇲
• 1988. godine – Hayley Williams, američka muzičarka. 🇺🇸
• 1988. godine – Jorge Gutierrez, meksički košarkaš. 🇲🇽
• 1989. godine – Benjamin Smith, engleski glumac. 🇬🇧
• 1990. godine – Milos Raonic, kanadski teniser. 🇨🇦
• 1992. godine – Ryan Boutright, američki košarkaš. 🇺🇸

Smrti:

• 1844. godine – Jovan Mićić, rujianski serdar. (rođ. 1785) 🇷🇸
• 1848. godine – Stevan Šupljikac, austrijski general i srpski vojvoda. (rođ. 1786) 🇷🇸
• 1923. godine – Gustave Eiffel, francuski inženjer i arhitekta. (rođ. 1832) 🇫🇷
• 1972. godine – Lester Bowles Pearson, kanadski državnik, Nobelova nagrada za mir 1957. (rođ. 1897) 🇨🇦
• 1978. godine – Houari Boumediene, alžirski državnik. (rođ. 1932) 🇩🇿
• 1979. godine – Hafizullah Amin, avganistanski predsednik. (rođ. 1929) 🇦🇫
• 2000. godine – Radivoje Milovanović, atletičar, najstariji srpski olimpijac. (rođ. 1903) 🇷🇸
• 2012. godine – Mladen Mlađa Veselinović, pozorišni glumac i prevodilac. (rođ. 1915) 🇷🇸
• 2016. godine – Carrie Fisher, američka glumica najpoznatija po ulozi princeze Leje u filmskom serijalu Star Wars. (rođ. 1956) 🇺🇸

Praznici i dani sećanja:

• Srpska pravoslavna crkva danas slavi Svetog mučenika Evstratija, Svetog sveštenomučenika Gavrila, Svetog Nikodima Srpskog, Svetu mučenicu Luciju, Svetog sveštenomučenika Gavrila, Svetog prepodobnog Germana, Svetog novo-mučeničkog Petra Aleuta, Svetog prepodobnog Arseniја Latarstkog. 🇷🇸