Marko Nikolić (20. oktobar 1946, Kraljevo – 2. januar 2019, Beograd) bio je jedan od najprepoznatljivijih srpskih glumaca, koji je ostvario zapažene uloge na filmu, televiziji i u pozorištu. Najveći deo glumačke karijere proveo je kao član ansambla Narodnog pozorišta u Beogradu, a široj publici postao je poznat najpre ulogama Dragiše „Gige“ Popadića u TV seriji Bolji život i Karađorđa u više televizijskih ostvarenja, uključujući seriju Vuk Karadžić.

RANI ŽIVOT I OBRAZOVANJE

• Rođen je u Kraljevu, 20. oktobra 1946. godine. Njegovi roditelji su se nakon Drugog svetskog rata preselili u Kraljevo; majka Leposava bavila se glumom, dok je otac bio šumarski inženjer.
• Još u detinjstvu zavoleo je pozorište, a paralelno se bavio i sportom – igrao je košarku u Slogi iz Kraljeva, ali se na kraju opredelio za glumu.
• U Beogradu je, nakon nekoliko neuspelih pokušaja, primljen na Akademiju za pozorište, film, radio i televiziju (današnji Fakultet dramskih umetnosti), na kojoj je diplomirao 1972.

TELEVIZIJSKA I FILMSKA KARIJERA

1. Početak (kasne šezdesete, sedamdesete)
   • Prve manje uloge dobio je još tokom studija (u filmovima Sedmina, Zaseda, Rani radovi, Biće skoro propast sveta), a zapaženiju rolu ostvario je u Užičkoj republici (1974) kao artiljerac Klaker.
   • U ovom periodu često je tumačio partizanske uloge (filmovi i serije s tematikom NOB-a).
2. Televizijska prepoznatljivost (osamdesete)
   • Ključna je bila uloga vožda Karađorđa Petrovića (TV drama, potom i serija Vuk Karadžić), kojom je stekao popularnost i status ozbiljnog karakternog glumca.
   • Najpoznatija TV rola iz ovog doba jeste Dragiša „Giga“ Popadić u seriji Bolji život (1987–1991), što mu je donelo ogromnu popularnost širom SFRJ i kasnije SRJ.
   • Takođe je glumio Batu Šejna Davidovića u seriji Srećni ljudi (1993–1996).
3. Devedesete i dvehiljadite
   • Nastavio je da pojavljuje u filmovima i serijama: Kraj dinastije Obrenović, Gore-dole, Morte di una ragazza perbene, Nek bude što bude, itd.
   • Izdvajaju se uloge u filmovima Kordon (2002) kao Zmaj (za koju je dobio Nagradu Car Konstantin) i Montevideo, Bog te video! (2010) kao Atanas Božić.
   • U kasnijoj fazi karijere glumio je i u filmovima Parada (2011, uloga Bogdana), Brat Dejan (2015, general Dejan Stanić), te u serijama Budva na pjenu od mora, Senke nad Balkanom, Žigosani u reketu, Pogrešan čovek, Urgentni centar i drugim.

POZORIŠNA KARIJERA

• Bio je član Narodnog pozorišta u Beogradu od 1970. godine, gde je igrao brojne uloge u klasičnom i savremenom repertoaru.
• Jedna od najznačajnijih mu je naslovna uloga Abela Znorka u predstavi Zagonetne varijacije, za koju je dobio nagradu „Raša Plaović“. Predstava je dugo bila na repertoaru i doživela stotine izvođenja.

NAGRADE I PRIZNANJA

• Nagrada „Pavle Vuisić” (2012) – za životno delo i izuzetan doprinos umetnosti glume na domaćem filmu.
• Nagrada „Raša Plaović” (1998) – za pozorišnu ulogu Abela Znorka.
• Nagrada Car Konstantin (2003, Filmski susreti u Nišu) – za ulogu u filmu Kordon.
• Zlatna medalja za zasluge (2018) – dodeljena ukazom predsednika Srbije za doprinos kulturnim delatnostima.

PRIVATNI ŽIVOT I SMRT

• Tri puta je bio u braku i imao troje dece, uključujući ćerku Minu Nikolić, takođe glumicu.
• Preminuo je 2. januara 2019. u Beogradu posle duge i teške bolesti. Sahranjen je 5. januara 2019. u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju u Beogradu.

Marko Nikolić je ostao upamćen kao jedan od omiljenih glumaca za široku publiku, sa upečatljivim ulogama u pozorištu, na filmu i televiziji, a posebno po liku Dragiše „Gige“ Popadića u seriji Bolji život i Karađorđa Petrovića, koji je tumačio u više istorijskih drama i serija.

• 69. p. n. e. — Rimske legije u Gornjoj Germaniji odbijaju da se zakunu na vernost Galbi. Došlo je do pobune i oni proglase Vitelija za cara. 🇮🇹
• 366 — Alemani su prešli zaleđenu Rajnu u velikim masama, izvršivši invaziju na Rimsko carstvo. 🇮🇹
• 533 — Merkurije je postao papa Jovan II, prvi papa koji usvaja novo ime pri uzdizanju. 🇻🇦
• 1492 — Španija pod kraljem Ferdinandom Aragonskim, preuzela je od Mavara grad Granadu, poslednje mavarsko uporište na Pirinejskom poluostrvu, što je bio završni čin oslobođenja Španije od muslimana. Boabdil, bio je poslednji vladar Granade koji se predao kralju Fernandu II i kraljici Izabeli I, čime je okončana rekonkista. 🇪🇸
• 1680 — Trunajajska pobuna: Amangkurat II od Matarama i njegovi telohranitelji pogubili su pobunjeničkog vođu Trunajaju. 🇮🇩
• 1757 — Velika Britanija je zauzela Kalkutu u Indiji. 🇬🇧
• 1777 — Američki revolucionarni rat: Američke snage pod komandom Džordža Vašingtona odbile su britanski napad u bici kod potoka Asunpink kod Trentona u državi Nju Džerzi. 🇺🇸🇬🇧
• 1781 — Virdžinija je usvojila zakon kojim se odrekla svojih zapadnih teritorijalnih pretenzija, čime su stvoreni uslovi da Merilend ratifikuje Članke Konfederacije. 🇺🇸
• 1788 — Džordžija je postala četvrta država koja je ratifikovala Ustav Sjedinjenih Američkih Država. 🇺🇸
• 1791 — Masakr koji se desio u državi Ohajo u Severnoj Americi, označava početak rata protiv Indijanaca. 🇺🇸
• 1793 — Rusija i Pruska dele među sobom Poljsku. 🇷🇺🇩🇪🇵🇱
• 1799 — Trupe francuskog generala Napoleona Bonaparte ušle u Siriju. 🇫🇷
• 1815 — Lord Bajron se oženio Anom Izabelom Milbank u Sihamu. 🇬🇧
• 1818 — Osnovana britanska Institucija civilnih inžinjera. 🇬🇧
• 1833 — Britanske trupe zauzele su Folklandska ostrva u Atlantskom okeanu. Taj arhipelag udaljen je oko 500 kilometara od argentinske obale i nalazi se u južnom Atlantiku. Dan ranije London je proglasio suverenitet nad ostrvima, izbačivši s njih argentinski garnizon. 🇬🇧🇦🇷
• 1839 — Luj Dager, francuski pronalazač i začetnik fotografije, snimio prvu fotografiju Meseca. 🇫🇷
• 1859 — Erastus Bidl izdaje knjigu The Dime Book of Practical Etiquette. 🇺🇸
• 1860 — Astronomija: Objavljeno otkriće planete Vulkan na sastanku Akademije nauka z Parizu. 🇫🇷
• 1865 — Urugvajski rat: Opsada Paisandu-a završena je kada su Brazilci i Koloradanci zauzeli Paisandu u Urugvaju. 🇺🇾🇧🇷
• 1870 — Počinje pravljenje Bruklinskog mosta. 🇺🇸
• 1871 — Amadeo I postaje kralj Španije. 🇪🇸
• 1872 — Brigam Jang uhapšen zbog bigamije (25 žena). 🇺🇸
• 1882 — Džon D. Rokfeler ujedinjuje svoje naftne firme u Standard Oil fondaciju. 🇺🇸
• 1889 — Narodna skupština Srbije prihvatila Ustav koji je predložila Narodna radikalna stranka kojim je u Srbiji uvedena parlamentarna demokratija. 🇷🇸
• 1890 — Alis Senger postaje prva žena u osoblju Bele kuće. 🇺🇸
• 1900 — Džon Hej objavljuje Politiku otvorenih vrata da promoviše trgovinu sa Kinom. 🇺🇸🇨🇳
• 1904 — Ukazom kralja Petra određeno da se na Vidovdan svake godine drži pomen izginulim borcima. Vršenje parastosa i pomena na Vidovdan prvi put je ozakonjeno uredbom kralja Aleksandra Obrenovića 15. juna 1889. godine. 🇷🇸
• 1905 — Rusko-japanski rat: Rusija prinuđena da Japanu preda lučki grad Port Artur. Japanci su zarobili rusku flotu u luci tako što su potopili trgovačke brodove i zatvorili ulaz u luku. 🇷🇺🇯🇵
• 1913 — Turski garnizon na ostrvu Hios predao se Grcima. 🇬🇷
• 1915 — Prvi svetski rat: Okončana petodnevna bitka kod Sarikamiša, tokom koje je ruska vojska nanela težak poraz vojsci Enver-paše. Turci su izgubili 77.000 od 95.000 vojnika. 🇷🇺🇹🇷
• 1917 — Kraljevska banka Kanade preuzima Banku Kvebeka. 🇨🇦
• 1921 — Prvi religiozni radio prenos (KDKA AM u Pitsburgu, Pensilvanija). 🇺🇸
• 1923 — Ministar unutrašnjih poslova Sjedinjenih Država Albert Fol daje ostavku zbog Tipot Doum skandala. 🇺🇸
• 1929 — Kanada i Sjedinjene Države sklapaju sporazum da sačuvaju Nijagarine vodopade. 🇨🇦🇺🇸
• 1935 — Bruno Hauptman odlazi na suđenje zbog ubistva Čarlsa Lindberga mlađeg, sina avijatičara Čarlsa Lindberga. 🇺🇸
• 1941 — Drugi svetski rat: Nemačko bombardovanje znatno oštetilo Landaf katedralu, sagrađenu 1290. na obali reke Taf u Kardifu, Vels. 🇩🇪🇬🇧
• 1942 — Drugi svetski rat: Japanske snage zauzimaju glavni grad Filipina (tada kolonija SAD) Manilu. 🇯🇵🇺🇸
• 1963 — Vijetnamski rat: Vijetkong je odneo prvu veću pobedu u bici kod Ap Baka. 🇻🇳
• 1966 — Počelo je emitovanje Trećeg programa Radio Beograda. 🇷🇸
• 1967 — Hirurgija: Dr. Kristijan Barnard izvodi drugu uspešnu transplantaciju srca. 🇿🇦
• 1971 — Na fudbalskom stadionu „Ajbroks park“ u Glazgovu poginulo 66 navijača kada se, tokom utakmice Seltika i Rendžersa, srušio deo tribine. 🇬🇧
• 1974 — Ričard Nikson potpisuje akt po kome se smanjuje maksimalna brzina u SAD na 55 milja na čas kako bi se sačuvao benzin tokom OPEC embarga. 🇺🇸
• 1978 — Demonstracije: Po naređenju predsednika Pakistana, generala Muhammad Zia-ul-Haka, paravojne snage su otvorile vatru na mirne radničke demonstrante u gradu Multan u Pakistanu. 🇵🇰
• 1979 — Sid Višos odlazi na suđenje za ubistvo Nensi Spandžen. 🇬🇧
• 1980 — U Velikoj Britaniji počeo štrajk radnika u čeličanama, prvi od 1926. Štrajk je prekinut 2. aprila. 🇬🇧
• 1981 — Piter Satklif, jorkširski trbosek, uhapšen. 🇬🇧
• 1983 — Mjuzikl Eni se izvodi poslednji put posle 2.377 predstava na Brodveju. 🇺🇸
• 1988 — Terorizam: Gerilci Mozambičkog desničarskog pobunjeničkog pokreta Renamo postavili su zasedu putničkom vozu na zapadu Mozambika, ubivši najmanje 22 i ranivši više od 70 putnika. 🇲🇿
• 1991 — Šeron Prat Dikson je položila zakletvu kao gradonačelnik Vašington-a, postavši prva Afroamerikanka na čelu grada te veličine i važnosti. 🇺🇸
• 1992 — Rat u Hrvatskoj: Predsednici Srbije i Hrvatske, Slobodan Milošević i Franjo Tuđman, prihvatili su Sporazum o planu mirovnih operacija u Jugoslaviji, Vensov plan, kojim je predviđena demilitarizacija zona u Hrvatskoj zahvaćenih ratom, povlačenje Jugoslovenske narodne armije iz tih oblasti i stavljanje tih zona pod zaštitu UN; vojni komandanti u Hrvatskoj prihvatili su prekid vatre radi raspoređivanja 10.000 pripadnika mirovnih snaga UN. 🇷🇸🇭🇷
• 1993 — Rat u Bosni i Hercegovini: Lideri tri ratne frakcije u Bosni se sastaju da diskutuju o mirovnim planovima. 🇧🇦
• 1994 — Više od 70 ljudi poginulo i najmanje 670 ranjeno, tokom dvodnevnih borbi sukobljenih islamskih frakcija u glavnom gradu Avganistana Kabulu. 🇦🇫
• 1998 — Vojni puč: Vlasti Nigera uhapsile bivšeg premijera Hamu Amadua, pod optužbom da je učestvovao u zaveri u kojoj je ubijen šef države Ibrahim Bare Mainasara. 🇳🇬
• 1999 — Brutalna snežna oluja zahvata Srednji zapad SAD, izazivajući 359mm snega u Milvokiju i 487mm u Čikagu. U Čikagu, temperature dostižu -25 °C, a prijavljeno je 68 smrti. 🇺🇸
• 2002 — Levi Mvanavasa postaje treći predsednik Zambije. 🇿🇲
• 2003 — Komitet za zaštitu novinara, objavio da je u prethodnoj godini u svetu ubijeno 19 novinara, što je najmanji broj od 1985. godine, od kada se beleže njihova stradanja. 🌍
• 2004 — Veštački sateliti: Sonda Stardast letelica uspešno prošla pored komete Wild 2, uzimajući uzorak čestica iz njene kome koje će doneti Zemlju dve godine kasnije. 🌌
• 2011 — Posle 18 godina Mostar je ponovo postao sedište Zahumsko-hercegovačke eparhije Srpske pravoslavne crkve. Mostar je bio sedište te eparhije od 18. veka do rata u BiH 1992. kada je sedište izmešteno u Trebinje. 🇷🇸
• 2016 — Terorizam: Saudijska Arabija je pogubila 47 osoba zbog terorizma, među kojima je bio i imam Nimr el Nimr, centralna figura šiitskih protesta koji su izbili 2011. godine kao deo Arapskog proleća. 🇸🇦
• 2017 — Terorizam: Islamska država je preuzela odgovornost za napad na noćni klub u Istanbulu (Turska) u novogodišnjoj noći tokom koga je ubijeno 39 ljudi. 🇹🇷

Rođenja

• 1642 — Mehmed IV, otomanski sultan. (prem. 1693) 🇹🇷
• 1727 — Džejms Vulf, britanski general u Francuskom i indijanskom ratu. (prem. 1759) 🇬🇧
• 1837 — Milij Balakirjev, ruski kompozitor, pijanista i dirigent. (prem. 1910) 🇷🇺
• 1877 — Slava Raškaj, hrvatska slikarka. (prem. 1906) 🇭🇷
• 1896 — Dziga Vertov, ruski reditelj. (prem. 1954) 🇷🇺
• 1897 — Ljubinka Bobić, srpska glumica. (prem. 1978) 🇷🇸
• 1909 — Bari Goldvoter, američki preduzetnik, političar i pisac. (prem. 1998) 🇺🇸
• 1920 — Ajzak Asimov, američki pisac. (prem. 1992) 🇺🇸
• 1926 — Zaharije Trnavčević, srpski novinar, TV voditelj i političar. (prem. 2016) 🇷🇸
• 1931 — Zuzana Topolinjska, poljski lingvista i akademik. 🇵🇱
• 1936 — Milan Vukelić, srpski fudbaler. (prem. 2012) 🇷🇸
• 1937 — Imerio Masinjan, italijanski biciklista. (prem. 2024) 🇮🇹
• 1948 — Gradimir Milovanović, srpski matematičar, dopisni član SANU od 2006. godine, a redovni od 2012. godine i redovni profesor Elektronskog fakulteta Univerziteta u Nišu od 1986. godine. 🇷🇸
• 1948 — Ognjen Petrović, srpski fudbalski golman. (prem. 2000) 🇷🇸
• 1954 — Milovan Rajevac, srpski fudbaler i fudbalski trener. 🇷🇸
• 1957 — Vladimir Matijević, bosanskohercegovački fudbaler. (prem. 2015) 🇧🇦
• 1961 — Kiki Lesendrić, srpski muzičar. 🇷🇸
• 1961 — Tod Hejns, američki reditelj, scenarista i producent. 🇺🇸
• 1962 — Saša Petrović, bosanskohercegovački glumac. (prem. 2023) 🇧🇦
• 1967 — Basil Boli, francuski fudbaler. 🇫🇷
• 1967 — Tija Karer, američka glumica i muzičarka. 🇺🇸
• 1968 — Kjuba Guding Mlađi, američki glumac. 🇺🇸
• 1971 — Slobodan Komljenović, srpski fudbaler i fudbalski trener. 🇷🇸
• 1971 — Marko Stojanović, srpski glumac, komičar i pantomimičar. 🇷🇸
• 1976 — Paz Vega, španska glumica. 🇪🇸
• 1976 — Danilo di Luka, italijanski biciklista. 🇮🇹
• 1981 — Maksi Rodrigez, argentinski fudbaler. 🇦🇷
• 1981 — Kirk Hajnrik, američki košarkaš. 🇺🇸
• 1983 — Kejt Bozvort, američka glumica i model. 🇺🇸
• 1985 — Ivan Dodig, hrvatski teniser. 🇭🇷
• 1987 — Nađa Higl, srpska plivačica. 🇷🇸
• 1988 — Marko Kešelj, srpski košarkaš. 🇷🇸
• 1988 — Luk Harangodi, američki košarkaš. 🇺🇸
• 1990 — Ljubomir Perućica, srpski pevač. 🇷🇸
• 1991 — Davide Santon, italijanski fudbaler. 🇮🇹
• 1994 — Nemanja Nenadić, srpski košarkaš. 🇷🇸
• 1996 — Džona Bolden, australijski košarkaš. 🇦🇺
• 2004 — Adriana Vilagoš, srpska atletičarka (bacanje koplja). 🇷🇸

Smrti

• 1694 — Henri But, engleski političar. (rođ. 1651) 🇬🇧
• 1726 — Domeniko Cipoli, italijanski kompozitor. (rođ. 1688) 🇮🇹
• 1893 — Džon Obadaja Vestvud, britanski entomolog. (rođ. 1805) 🇬🇧
• 1904 — Džejms Longstrit, američki general Konfederacije. (rođ. 1821) 🇺🇸
• 1913 — Leon Teserank d Bort, francuski meteorolog. (rođ. 1855) 🇫🇷
• 1917 — Edvard Barnet Tejlor, engleski antropolog. (rođ. 1832) 🇬🇧
• 1918 — Edmon Rostan, francuski pisac 🇫🇷
• 1924 — Sabin Bering-Gold, engleski kompozitor i romanopisac. (rođ. 1834) 🇬🇧
• 1939 — Roman Dmovski, poljski političar. (rođ. 1864) 🇵🇱
• 1960 — Fausto Kopi, italijanski biciklista. (rođ. 1919) 🇮🇹
• 1963 — Dik Pauel, američki glumac. (rođ. 1904) 🇺🇸
• 1963 — Džek Karson, američki glumac. (rođ. 1910) 🇺🇸
• 1974 — Teks Riter, američki glumac i pevač. (rođ. 1905) 🇺🇸
• 1977 — Erol Garner, američki džez muzičar. (rođ. 1921) 🇺🇸
• 1986 — Una Merkel, američka glumica. (rođ. 1903) 🇺🇸
• 1986 — Bil Vik, bejzbol menadžer. (rođ. 1914) 🇺🇸
• 1990 — Alan Hejl Junior, američki glumac. (rođ. 1918) 🇺🇸
• 1995 — Mohamed Sijad Bare, bivši predsednik Somalije 🇸🇴
• 1996 — Karl Targovnik, psihijatar i preživeo Holokaust. (rođ. 1915) 🇪🇸
• 2000 — Patrik O’Brajan, romanopisac. (rođ. 1914) 🇺🇸
• 2000 — Elmo R. Zamvolt Junior, američki admiral. (rođ. 1920) 🇺🇸
• 2000 — Net Ederli, američki muzičar i kompozitor. (rođ. 1931) 🇺🇸
• 2005 — H. Dejvid Dalkvist, pronalazač posuđa za kuvanje. (rođ. 1918?) 🇸🇪
• 2005 — Siril Flečer, britanski komičar. (rođ. 1913) 🇬🇧
• 2005 — Frenk Keli Fris, američki umetnik. (rođ. 1922) 🇺🇸
• 2005 — Ronald ‘Bo’ Gin, američki kongresmen iz Džordžije. (rođ. 1934) 🇺🇸
• 2005 — Maklin Makarti, američki genetičar. (rođ. 1911) 🇺🇸
• 2005 — Edo Murtić, hrvatski slikar. (rođ. 1921) 🇭🇷
• 2006 — Đurđevka Čakarević, primadona beogradske opere. (rođ. 1923) 🇷🇸
• 2011 — Fadil Hadžić, jugoslovenski reditelj, scenarista, dramaturg, slikar i novinar. (rođ. 1922) 🇭🇷
• 2015 — Tihomir Novakov, srpsko-američki fizičar i akademik. (rođ. 1929) 🇷🇸
• 2017 — Zoja Begoli, primabalerina. (rođ. 1949) 🇷🇸
• 2019 — Marko Nikolić, srpski glumac. (rođ. 1946) 🇷🇸
• 2019 — Ivo Gregurević, jugoslovenski i hrvatski glumac. (rođ. 1952) 🇭🇷
• 2019 — Bob Ajnštajn, američki glumac, komičar, scenarista i producent. (rođ. 1942) 🇺🇸

• 🏴 Srpska pravoslavna crkva slavi:
  • 🕊️ Sveštenomučenika Ignjatija Bogonosca
  • 🕊️ Svetog Danila arhiepiskopa srpskog
• 🎄 Osmi dan i deveta noć od Božića u zapadnom hrišćanstvu.
• ⛪ Katolicizam i Anglikanizam — Dan svetog Vasilija Velikog i Gregorija Nacijancena.
• 🕊️ Genoveva, devica Anastazija
• 🕌 Zul hidže (Zu-l hidždže)
• 🌙 Tevet
• 🏴 Škotska — Drugi dan Hogomanaj javnog praznika.