Dejvid Robert Džouns, svetu poznat kao Dejvid Boui, bio je britanski muzičar, pevač, kompozitor i glumac, čija je karijera trajala više od pet decenija. Rođen 8. januara 1947. godine u Londonu, Boui je ostavio neizbrisiv trag u istoriji muzike kroz svoje ekscentrične promene stila, inovativne albume i nezaboravne scenske nastupe. Preminuo je 10. januara 2016. godine u Njujorku, samo dva dana nakon što je proslavio svoj 69. rođendan i izdao poslednji album Blackstar.
Početak karijere i prve inspiracije
Boui je odrastao u južnom Londonu, gde je pokazivao izuzetan talenat za umetnost i muziku već u ranim godinama. Njegov otac mu je u detinjstvu kupio kolekciju ploča koja je uključivala izvođače kao što su Elvis Prisli, Litl Ričard i Platersi, što je oblikovalo Bouijevu ranu ljubav prema muzici. Kao tinejdžer, naučio je da svira saksofon i pohađao časove kod poznatog saksofoniste Ronija Rosa.
Nakon nesreće u školi 1962. godine, kada je tokom svađe zadobio povredu oka, jedno od njegovih očiju je promenilo boju, što je kasnije postalo deo njegovog prepoznatljivog izgleda.
Uspon do slave
Boui je prvi put skrenuo pažnju na sebe singlom Space Oddity 1969. godine, pesmom koja je postala globalni hit zahvaljujući spuštanju na Mesec. Njegov najpoznatiji album, The Rise and Fall of Ziggy Stardust and the Spiders from Mars (1972), učinio ga je ikonom glam roka. Priča o vanzemaljcu Zigiju Stardastu, koji postaje rok zvezda, postala je sinonim za Bouijev ekscentrični scenski izraz.
U svojoj karijeri, Boui je istraživao različite žanrove, uključujući art rok, pop, elektronsku i eksperimentalnu muziku. Njegova sposobnost da se neprestano menja i evoluira obezbedila mu je mesto među najuticajnijim muzičarima svih vremena.
Diskografija koja pomera granice
Boui je izdao 27 studijskih albuma, među kojima se izdvajaju Hunky Dory (1971), Heroes (1977), Let’s Dance (1983) i njegov poslednji album Blackstar (2016). Njegova muzika je bila i ostala inspiracija generacijama umetnika.
Poslednji pozdrav umetnika
Bouijeva smrt došla je nakon 18-mesečne borbe sa rakom jetre, tokom koje je nastavio da stvara i radi. Njegov producent Toni Viskonti nazvao je album Blackstar oproštajnim poklonom za obožavaoce, opisujući Bouijev odlazak kao „umetničko delo”.
Po njegovoj želji, nije održana sahrana, već je kremiran, a pepeo je prosut na Baliju u Indoneziji.
Ostavština koja traje
Dejvid Boui ostaje simbol kreativnosti, umetnosti i neprekidnog istraživanja granica muzike i identiteta. Njegova dela i dalje inspirišu fanove širom sveta, dok se njegovo ime sa poštovanjem izgovara u svakom kutku planete.
Događaji
- 49. p. n. e. — Gaj Julije Cezar izgovorio je čuvenu rečenicu „Alea iacta est“ („Kocka je bačena“) i prešao Rubikon (današnja Fiumicino ili Pisatelo) 🇮🇹, označivši početak građanskog rata protiv Pompeja i Senata.
- 1072 — Robert Guiscard osvojio Palermo 🇮🇹 za Normane.
- 1199 — Na poziv Vukana, namesnika Zete 🇲🇪, papa Inoćentije III 🇻🇦 poslao je legate radi organizovanja crkvenog života.
- 1356 — U Nirnbergu 🇩🇪 je prihvaćen glavni deo Zlatne bule cara Karla IV, ključnog ustavnog zakona Nemačkog carstva.
- 1430 — Burgundski vojvoda Filip Dobri osnovao Orden zlatnog runa.
- 1475 — Stefan III iz Moldavije 🇲🇩 pobedio je Osmansko carstvo 🇹🇷 u bici kod Vasluja.
- 1776 — Objavljen pamflet Zdrav razum Tomasa Pejna 🇺🇸, kritikujući britansku vlast nad američkim kolonijama.
- 1791 — Tokom severozapadnog indijanskog rata počela je opsada Dunlapove stanice u blizini Sinsinatija 🇺🇸.
- 1793 — Žan Pjer Blanšar izveo prvi let balonom iznad severnoameričkog kontinenta. 🇫🇷
- 1810 — Napoleonu Bonaparti 🇫🇷 poništen je brak sa Žozefinom.
- 1863 — Otvorena prva linija podzemne železnice u Londonu 🇬🇧.
- 1878 — Crnogorska vojska 🇲🇪 oslobodila Bar posle 307 godina turske vlasti 🇹🇷.
- 1882 — Počeo Hercegovačko-bokeljski ustanak protiv Austrougarske 🇦🇹🇭🇺.
- 1889 — Francuska 🇫🇷 uspostavila protektorat nad Obalom Slonovače 🇨🇮.
- 1899 — Narodna skupština Kraljevine Srbije 🇷🇸 ozakonila dvoboj kao način rešavanja časti.
- 1916 — Tokom Prvog svetskog rata:
- Ruske trupe porazile Osmansko carstvo 🇹🇷 u Erzurum ofanzivi.
- Austrougarske snage probile Lovćenski front 🇲🇪 i otvorile put ka Cetinju.
- 1920 — Osnovano Veće Lige naroda u Ženevi 🇨🇭, uz odsustvo SAD i SSSR-a.
- 1927 — Premijerno prikazan film Metropolis Fritca Langa 🇩🇪, jedno od prvih naučno-fantastičnih ostvarenja.
- 1946 — Počela prva sednica Generalne skupštine Ujedinjenih nacija 🇺🇳 u Londonu.
- 2008 — Hašim Tači 🇽🇰 preuzeo funkciju premijera Kosova i najavio proglašenje nezavisnosti.
Rođenja
- 1857 — Đorđe (Aleksandrov) Karađorđević, peti sin kneza Aleksandra i kneginje Perside Karađorđević. (✝ 1888) 🇷🇸
- 1902 — Dobriša Cesarić, hrvatski pesnik. (✝ 1980) 🇭🇷
- 1903 — Flaminio Bertoni, italijanski automobilski dizajner, vajar i arhitekta, poznat kao konstruktor modela Ajkula i Spaček. (✝ 1964) 🇮🇹
- 1908 — Pol Henrid, austrijsko-britansko-američki glumac, reditelj, producent i scenarista. (✝ 1992) 🇺🇸🇦🇹🇬🇧
- 1909 — Pavle Savić, srpski fizičar i hemičar. (✝ 1994) 🇷🇸
- 1916 — Ratko Dugonjić, pravnik, učesnik Narodnooslobodilačke borbe, društveno-politički radnik SFRJ i SR BiH, junak socijalističkog rada i narodni heroj Jugoslavije. (✝ 1987) 🇸🇾
- 1926 — Maja Dimitrijević, jugoslovenska glumica. (✝ 1997) 🇷🇸
- 1938 — Donald Knut, američki programer i matematičar. 🇺🇸
- 1942 — Volter Hil, američki reditelj, scenarista i producent. 🇺🇸
- 1944 — Vilijam Sanderson, američki glumac. 🇺🇸
- 1945 — Rod Stjuart, engleski muzičar, poznat kao pevač. 🇬🇧
- 1948 — Nikola Plećaš, jugoslovenski košarkaš. 🇷🇸
- 1948 — Bernar Tevene, francuski biciklista. 🇫🇷
- 1949 — Linda Lavlejs, američka pornografska glumica. (✝ 2002) 🇺🇸
- 1949 — Džordž Forman, američki bokser. 🇺🇸
- 1952 — Ilija Zavišić, srpski fudbaler i fudbalski trener. 🇷🇸
- 1953 — Pet Benatar, američka muzičarka i glumica. 🇺🇸
- 1959 — Mauricio Sari, italijanski fudbalski trener. 🇮🇹
- 1960 — Maja Sabljić, srpska glumica. 🇷🇸
- 1962 — Tim Hojt, američki invalid maratonac i trijatlonac kojeg je na takmičenjima gurao otac Dik. 🇺🇸
- 1965 — Dejan Joksimović, srpski fudbaler. 🇷🇸
- 1970 — Alisa Marić, srpska šahistkinja. 🇷🇸
- 1972 — Radovan Ćurčić, srpski fudbaler i fudbalski trener. 🇷🇸
- 1980 — Sara Šahi, američka glumica i model. 🇺🇸
- 1985 — Vukašin Aleksić, srpski košarkaš. 🇷🇸
- 1988 — Miroslava Najdanovski, srpska plivačica. 🇷🇸
- 1990 — Stefan Šćepović, srpski fudbaler. 🇷🇸
- 1994 — Ohi Omoidžuanfo, norveški fudbaler. 🇳🇴
- 1994 — Džon Ruiz, kostarikanski fudbaler. 🇨🇷
- 1999 — Mejson Maunt, engleski fudbaler. 🇬🇧
Smrti
- 1778 — Karl fon Line, švedski botaničar i lekar, poznat kao tvorac binomijalne nomenklature. (✝ 1707) 🇸🇪
- 1848 — Gligorije Vozarović, prvi srpski knjižar i izdavač. (✝ 1790) 🇷🇸
- 1862 — Samjuel Kolt, američki pronalazač, poznat po revolveru Kolt. (✝ 1814) 🇺🇸
- 1891 — Laza Lazarević, srpski pisac i lekar, poznat po realističkim pripovetkama. (✝ 1851) 🇷🇸
- 1917 — Frederik Kodi, poznat kao Bufalo Bil, jahač „Poni ekspresa“ i američka legenda Divljeg zapada. (✝ 1846) 🇺🇸
- 1918 — Konstantin Jireček, češki istoričar i balkanolog, autor brojnih radova o Balkanu. (✝ 1854) 🇨🇿
- 1949 — Momčilo Tapavica, arhitekta i sportista, prvi Srbin učesnik Olimpijskih igara. (✝ 1872) 🇷🇸
- 1951 — Sinkler Luis, američki književnik i nobelovac. (✝ 1885) 🇺🇸
- 1957 — Gabrijela Mistral, čileanska pesnikinja, prva latinoamerička dobitnica Nobelove nagrade za književnost. (✝ 1889) 🇨🇱
- 1965 — Vlastimir Pavlović Carevac, violinista i rukovodilac Narodnog orkestra Radio Beograda. (✝ 1895) 🇷🇸
- 1971 — Koko Šanel, francuska modna kreatorka koja je redefinisala žensku modu. (✝ 1883) 🇫🇷
- 1994 — Mladen Oljača, srpski književnik i akademik. (✝ 1926) 🇷🇸
- 2007 — Karlo Ponti, italijanski filmski producent, poznat po saradnji sa Sofijom Loren. (✝ 1912) 🇮🇹
- 2016 — Dejvid Boui, britanski rok muzičar, pevač, kompozitor i glumac. (✝ 1947) 🇬🇧
- 2020 — Neda Arnerić, jugoslovenska i srpska glumica, poznata po brojnim filmskim i televizijskim ulogama. (✝ 1953) 🇷🇸